Vanaf haar oprichting maakte Virgiel langzaam een transitie door van een vereniging van Katholieke studenten gericht op emancipatie van katholieken en het geloof naar een gezelligheidsvereniging. Zang was voor de oorlog een belangrijke verenigingsactiviteit (en acceptabel volgens de kerk), verzorgd door de Schola Cantorum. Deze zang was nog puur gericht op kerkmuziek – de wekelijkse hoogmis in de St. Hippolytuskapel werd druk bezocht. De vereniging was naar moderne maatstaven klein met minder dan 200 leden, maar vrijwel alle Katholieke studenten aan de TU waren lid.

Het verenigingsleven kwam tot stilstand in de oorlog – de Duitse bezetter had studentenverenigingen verboden. OD18 werd door de Duitsers bezet. De Katholieke studenten van Delft gingen nog wel min of meer clandestien door met zingen. Hein Zomerdijk was dirigent en verzorgde de hoogmis voor het Delftse studentenpastooraat, zoals altijd in de kapel van de St. Hippolytusstichting aan de Oude Delft. De repetities vonden plaats op een studentenkast boven het etablissement Koot aan de Beestenmarkt.

Maar nu de oorlog voorbij was, was er nieuwe hoop voor allerlei mooie activiteiten. Virgiel ging door met zowel de oude generatie studenten als een grote nieuwe lichting eerstejaars. Het Katholiek Studenten Koor Balder werd opgericht toen de 2e wereldoorlog nog maar net voorbij was, op 24 juni 1946. Op het strand tussen Schevingen en Noordwijk richt een groep Virgilianen, waaronder Johan Zeegers (voorzitter van het eerste uur) en M.C. Pot en M.G.L. Bouts het Roomsch Katholiek Studenten Koor op. Ze bekrachtigden de oprichting met een handtekening op een (nemen we aan net leeggedronken) stenen kruik jenever van Nolet. Daarmee is Balder de eerste van de na-oorlogse onderverenigingen van Virgiel.

Hein Zomerdijk wordt ook dirigent van het prille nieuwe koor. Balder bepaalt al snel dat het twee doelen heeft: de noot en de kruik, dus om het samen zingen te bevorderen, maar ook de gezelligheid. Het had toen als doel om juist veel wereldlijke muziek te zingen – in tegenstelling tot het oudere Schola Cantorum.

Het nieuwe studentenkoor kiest een naam vol symboliek. Balder wordt gekozen uit het gedicht “Mei” van Gorter, een idee van Balderiaan Willem van Heesewijk. De openingsstrofe van dit gedicht is misschien wel de beroemdste regel uit de Nederlandse dichtkunst “Een nieuwe lente en een nieuw geluid”, wat goed past bij de wederopstanding van het verenigingsleven na de oorlog. Maar misschien nog passender is de omschrijving van de zingende god Balder.

In het gedicht komt Mei in het tweede boek de blinde god Balder tegen. “De jonge god” Balder zingt, en Mei valt als een blok voor hem. Balder wijst haar echter af, en wijdt zich aan zijn innerlijke leven, zijn leven als zanger en kunstenaar.

In “Wekelijks twee uren” staat het alsvolgt opgetekend:

Op 24 juni 1946 wordt Balder opgericht tijdens een strandwandeling van Noordwijk naar de Wassenaarse Slag. Voor de gebeurtenissen die leiden tot de oprichting moeten we heel wat verder terug in de geschiedenis. In de jaren vóór de oorlog was er in Delft de Schola Cantorum, die de Gregoriaanse gezangen tijdens de missen verzorgde. Hoewel de Schola een onafhankelijk kerkkoor was, bestond het geheel uit Virgilianen. Met het stilleggen van het studentenleven in de Tweede Wereldoorlog viel de Schola uiteen. na de oorlog werd het kerkelijke koor door enkele “45-ers” en oude heren opnieuw opgericht. Conform de algemene stemming van die tijd wilde men ’terug naar waar we in ’40 gebleven waren’. Met name bij de jongere generatie sloeg dat idee niet aan. Er was te veel veranderd door de oorlog. De na-oorlogse studentengeneratie gaf dan ook geen gehoor aan het voorschrift van de St. Gregoriusvereniging om op 22 november ’45 een feestdag te vieren. De tijd van kritiekloze volgzaamheid was voorbij. In 1946 wordt er feest gevierd op 24 juni, de feestdag van St. Jan en tevens de naamdag van een van de oprichters, Johan Zeegers. Hij werd de eerste voorzitter van Balder.

Volgens de overlevering was 24 juni 1946 een kille zomerdag. De Balder-oprichters in spé wijken na hun wandeling naar de Sociëteit (toen nog op Oude Delft 18) voor een verwarmende borrel. De gaandeweg opgekomen behoefte bij de Schola-leden om ook wereldlijke liederen te gaan zingen wordt onder het leegdrinken van een gezamenlijk bestelde kruik Nolet jenever verder uitgewerkt. Naar goed Virgiliaans gebruik zetten alle drinkers hun handtekening op de lege kruik. Daarmee bekrachtigde het gezelschap in een moeite door de oprichting van het ‘Roomsch Katholiek Studenten Koor’ (R.K.S.K.). De kruik wordt het eerste symbool van het prille koor. In juni ’47, tijdens de eerste Uittocht naar Oirschot, krijgt het R.K.S.K. pas zijn officiële naam ‘Balder’, naar een figuur uit de ‘Mei’ van Gorter. Net als Virgiel laat het R.K.S.K. de ‘R.’ van Roomsch aan het eind van de jaren veertig vervallen. Als K.S.K. Balder gaat het koor verder.

Helaas kregen we bericht als Stichting Vrienden van Balder het bericht dat Frits Klostermann overleden is. We wensen zijn familie en naasten natuurlijk sterkte. Frits was bestuurslid van Balder van 1957-1958, en is daarna in Balder-adelstand verheven met als titel “Graaf van Olden-Aller”.

Er is een prachtig artikel verschenen over hoe belangrijk hij was voor ASML en de lithografie in de wereld, hierbij ook een pdfje van het artikel.

Het Reunie-repertoire is bekend! Daarnaast hebben de deelnemers op de reunie ook gestemd op hun meest populaire nummers, de uitslag van deze stemming staat ook hieronder.

Het KSK Balder heeft al sinds haar oprichting een relatie met jenever. Balder is opgericht aan het strand tussen Scheveningen en Noordwijk, en de oprichting werd door de groep vrienden bekrachtigd door de handtekeningen op een stenen fles jenever. Deze fles is nog lang meegezeuld door het Balderbestuur en vormde het centrale punt op de vergadertafel (en ja deze kruik is diverse malen gerestaureerd). En natuurlijk staat de kruik op de Baldervlag en het balderlogo, als symbool hoe gezelligheid met de zang te combineren is.

Door de jaren heen is er contact geweest met jeneverstokerij in Schiedam, zo blijkt uit het Balderarchief. Rond het 9e lustrum is besloten om de band nauwer aan te halen. Balder bezocht sindsdien vrijwel elk jaar de jeneverstokerij, ontmoette diverse familieleden van de Noletfamilie (toen nog de 10e generatie, als ik het goed heb). De familiecultuur en eeuwenoude tradities van het bedrijf pasten naadloos bij Balder’s verenigingscultuur en tradities. Nolet sponsorde Balder ook, met onder andere een mooi aantal flessen jenever. Destijds was Balder 1 van de eersten die door Nolet gesponsord werden in het studentenleven.

Balder kent ook een lange traditie van dirigenten die voor het koor componeerden. Ter gelegenheid van het 9e lustrum besloot dirigent Kees Jaap Hoevers om Ketel 1 lied te schrijven. Hij naam daarvoor als basis een ander beroemd Nederlands stuk, de Zweedse lucifersmars. van Johan Wagenaar. Deze lucifersmars had een tekst die letterlijk komt van het lucifers doosje van de bekende lucifers.

De Ketel 1 mars is daarom ook gebaseerd op een letterlijke tekst van het etiket van een fles Ketel 1 uit de jaren 80: “Ketel 1 jenever, 100% gestookt. Met garantie ambachtelijk gestookt”

Balder heeft bij het 9e lustrum een speciaal concert gehouden in Schiedam om Noletmedewerkers en Schiedammers de kans te geven het nieuwe lied te horen. Na dit lustrumconcert zijn de banden innig gebleven. Jenever was destijds nog een zeldzaamheid in het studentenleven – en Balder heeft allerlei feesten luister bijgezet met een fles jenever – tot op het punt waarop elk bestuur in de Delft wist: als Balder op bezoek komt, dan komt er een fles jenever mee.

Balder was ook zeer vroeg met een jenevermix – al sinds de jaren 80 drinken Balderianen een mix van Jenever en bitter lemon – een Bouhuis genoemd naar de voorzitter van Balder die dit gebruik populair maakte op de Balderborrels op maandagavond na de repetitie.

Bij het 16e lustrum zal ter gelegenheid van de reunie opnieuw een bezoek gebracht worden aan de stokerij in Schiedam. Intussen heeft de stokerij een heus museum ingericht, dus is het mogelijk om veel vaker te bezoeken, maar het blijft bijzonder om de daadwerkelijke Ketel 1 te zien die nog op kolen gestookt wordt!

De spanning stijgt … nog maar een paar dagen tot de reunie. We kijken er naar uit veel van jullie te ontmoeten. Jullie kunnen je nog altijd inschrijven op https://svvb.nl/?page_id=112 (of onder het kopje Reunie 2025 hierboven).

In de email van 1 september staat ook een link naar de lijst met mensen die zich voor de reunie hebben aangemeld. We hebben een mooie ploeg door vrijwel alle Baldergeneraties heen, dus het gaat zeker gezellig worden.

Op de SVvB website zal de komende weken ook het repertoire gepubliceerd worden. Voor degenen die nieuwsgierig zijn, is hier alvast een voorlopige playlist met golden oldies. Later volgt ook nog een spotify lijst – waarschijnlijk met nog iets betere opnames. Onder het kopje repertoire staan al enkele van de partituren.

Dit eerste lied van het huidige Balder is uitermate Balderwaardig, hier ook zoals het hoort gezongen door een groep mannen in de kroeg ;-).

Voor vragen kun je terecht bij de BREUC 2025, dit zijn Saskia, Bart, Paul, Maarten, Peter en Geordi. Zegt het voort! Als je je aangemeld hebt, vraag dan wat vrienden (of vriendinnen) om zich ook aan te melden!

Een oude traditie van Balder is het bijhouden van het VIPpenboek. In een of andere variant bestaat het sinds de oprichting, al heet het waarschijnlijk pas sinds 1965 VIPpenboek. Het is door de secretaris samen met de VIPpenboekeditors door de jaren heen bijgehouden. In het VIPpenboek staan alle Balderianen die ooit enige functie hebben bekleed binnen het Katholiek Studenten Koor Balder. Aangezien dit zowel alle serieuze functies omvat als ook alle functies-met-serieuze-titels-maar-misschien-niet-zo’n-serieuze-functie, is het doorbladeren van het VIPpenboek ook altijd een studie in 80+ jaar Balderhumor.

De eerste bladzijde van het VIPpenboek is gewijd aan de ereleden van de vereniging. Dit is de meest eervolle onderscheiding in het KSK, en ook een van de meest exclusieve. Hier is een kopie van deze eerste bladzijde van het VIPpenboek:

Het VIPpenboek omvat verder de vele gremia die Balder omvat: de adel, de geestelijkheid, de besturen van het KSK Balder, de bibliothecarissen, het korps der ceremoniarii, de reportoirecommissies, de Balder Uittocht Commissie (BUIC), de Balder Introductie Commissie (BIC), de Algemene Balder Commissie voor Documentatie en Fotografie (de ABCDEF), de Balder Reunie Commissie (BReuC), lustrumcommissie, BroZuCies en alle incidentele commissies die Balder ooit gekend heeft, waaronde alle commissies die ooit een dirigent geworven hebben voor het koor (wat hopelijk maar eens in de paar of zelfs vele jaren voorkomt).

In die laatste categorie vallen de ook meeste diverse groeperingen, waaronder hieruit een kleine handgreep:

1. De enige ondervereniging van Balder, de Balder Vaantjes Bijdraai Vereniging ofwel BVBV, dewelke de zinspreuk voert “B’vo, B’vo!”.
2. De Balder Joepen club
3. De Balder Stamboom Commissie ofwel de BASTA
4. De Balder Banzaai Bundel Commissie (BBC)
5. De Commissie tot onderzoek van de kleur van de sokken van de secretaris (in versies primo, secundo, tertio, …)
6. De Commissie tot onderzoek van moeilijke problemen
7. De Keiendrager en de de assistent adjunct keiendrager
8. De Organisatie voor plesanterien ende Camelen ofwel de organisatie voor de productie ener Cameel (“OPEC”)
9. De Do of Oet Commissie
10. De Commissie tot definitieve locatie van de Bananenboom

Het VIPpenboek, editie van omstreeks 2015

Bij de Stichting Vrienden van Balder is een electronische kopie van het VIPpenboek opvraagbaar (de versie die in 2015 gemaakt is).

De aloude Baldervergadering is het gestolde geheugen van tientallen jaren tradities. Die hebben het niet allemaal tot 2025 overleefd overigens (en soms misschien ook terecht). Het maakte Baldervergaderingen tot een zorgvuldig improvisatie-toneel, waarbij er zeer strikte regels waren voor elk agenda-onderdeel, en waarbij het overtreden van de regels altijd leidde tot veel debat – en omdat er teveel regels waren om allemaal aan te houden was er altijd wat te bespreken. Teveel mores dus om op te noemen, maar te leuk om er niet een paar uit te halen.

De meeste Baldervergaderingen vonden plaats na de Balderrepetitie. Voordat de voorzitter de Baldervergadering opent, worden de adel, geestelijkheid en het Balderbestuur aangekondigd door de Balder Ceremoniarius. De ceremoniarius is uitgerust met rood-geel-blauwe monnikspij, bonten muts (met de namen van oud-ceremoniarii daarin geschreven), de rood-gele bezem als Ceremoniariusstaf.

Na het zingen van het Balderlied (natuurlijk staand) neemt het Balderbestuur zitting achter de bestuurstafel, die rijkelijk uitgerust is met Baldervoorwerpen. De voorzitter heeft de leiding van het bestuur en de leiding van de vergadering, beiden gesymboliseerd door 2 stukken waterleiding waarop de hamer een prachtig bel-achtig geluid maakt.

Het bestuur in volle uitrusting heeft de fluwelen kappa’s (nog geerfd van Banzaai), rood-geel fluwelen linten met stemvorken. De secretaris is natuurlijk voorzien van rood-gele sokken.

Het hoogtepunt van creativiteit van vergaderingen is altijd de rondvraag. De rondvraag is de plek om nieuwe commissies op te richten met creatieve namen zoals de Algemene Balderiaanse Controle Dienst ter Erkenning en Felicitatie van Gevonden Heremieten (de ABCDEFGH) of de commissie voor het vinden van de bananenboom. Daarnaast is er ruimte om fondsen op te richten voor mogelijke activiteiten. In het fondsenboek en VIPpenboek zijn lange lijsten te vinden met Balderiaanse creativiteit. Op vele melige avonden zijn naast een Rondvraag ook een Rondleiding en een Rondmening te horen – daar was om 3 uur ’s nachts niet altijd meer tijd voor…

De regels van Balder liggen vast in de “Boeken der Wijsheid”, waarvan een kopie natuurlijk op de vergadering aanwezig hoort te zijn.

De Uittocht is het traditionele Balderweekend (voor de die-hards een week) waarbij Balder ging zeilen aan het eind van het academisch jaar. Op de Uittocht vond altijd de bestuurswissel plaats, organiseerd door de BUIC (de Balder UIttocht Commissie). De laatste inofficiele Uittocht heeft voorzover wij weten in 2013 plaatsgevonden. Hieronder een verslag van de Uittocht 2013.

Op 21 augustus startte Uittocht 2013. Kajuitboot “Bol an” stak van wal in Eemnes en zou twee weken onderweg zijn, met aan boord de familie Dekker: Balderianen Derk en Saskia, en toekomstige Balderianen Vera (2 jaar) en Iris (3 maanden). De route voerde ons langs steden met een hoge dichtheid vrienden (lees: Balderianen). Via Facebook bracht Derk iedereen op de hoogte van onze plannen en huidige locatie. Iedereen was welkom om een stukje mee te varen, een kopje koffie te komen drinken of ons een dinertje bij hun thuis aan te bieden.

De route langs de Vecht en omstreken

Hiervan werd gretig gebruik gemaakt. Op 24 augustus stapten Peter, Marian en Ruben aan boord om te kunnen genieten van een vaartochtje over de prachtige Vecht. Ruben en Vera vermaakten zich goed met de luikjes, deurtjes en het kleine slaapkajuitje. Iris sliep als een roos op de vibratie van het motorblok. De volwassenen keken nog eens op Funda wat zo’n optrekje aan de Vecht met theehuisje en aanlegplaats tegenwoordig moet kosten. Bij de blauwe woonboten zonder ramen erin zetten we Eugenieke in, natuurlijk. Het centrum van Utrecht was een hoogtepunt: om bij de luxe aanlegplaatsen aan de Catharijnesingel van de stad te komen moet je over de Oude Gracht langs de terrassen varen. Het was een uitdaging voor ons, onervaren MoBo-bestuurders, om ons drijvende huis ongeschonden daar doorheen te manoeuvreren. Vooral toen een stel dronken k..studenten vanaf de andere kant in een sloepje aan kwamen varen zonder om zich heen te kijken. Drank en varen…. Zo’n onverantwoorde combinatie.

Een toekomstig Balderiaan aan boord gehuld in de traditionele Rood-Gele uitdossing.

Terug over de Vecht, via Aalsmeer door naar Haarlem. Arjen van den Kroonenberg sprong aan boord om met ons de Ringvaart te bevaren en naar vliegtuigen te kijken.

Nabij Haarlem genoten we van de Molenplas met Gert-Jan, Carolien, Roos, Bram en Alex. Na een paar dagen in het centrum van Haarlem gingen we naar onze laatste bestemming: Amsterdam. Daar zocht Derk de
getalenteerde meubelmaker en oud-Balderiaan Daniël op. En daarna
was de koek toch echt op.

Terug naar Eemnes, de boot terug naar zijn baasje, wij terug naar een huis met gelukkig meer dan 12 m2 bewegingsruimte. Het is ons erg bevallen, deze familie-versie van de Balder Uittocht.  Wanneer gaan we in een volgende zomer met een paar MoBo’s in convooi op Uittocht?

Balderianen en Oud-Balderianen, verenigt u! De inschrijving voor de Reünie 2025 is geopend. Zoals eerder aangekondigd zal de Reunie plaatsvinden in Delft in het weekend van 26-28 september.

Voor meer details over het programma kun je terecht op de reuniepagina.

Je kunt je hier inschrijven. Je inschrijving is pas definitief als je ook voor deelname betaald hebt. Je kunt op deze donatie pagina je inschrijving voor de reunie betalen en/ of doneren met bijv. ideal. De kosten voor de reunie zijn 120 euro voor deelname, en 95 euro voor studenten. Je moet zelf aangeven of je eenmalige bijdrage doet voor een activiteit zoals de reünie (hetzelfde formulier kan ook gebruikt worden voor een eenmalige of jaarlijkse donatie wilt doen aan de SVvB ten bate van Balder).

We zijn ook verheugd om aan te kondigen dat we Reunie-kledingstuk zullen maken, let dus op je email, want dan kun je je aanmelden om een exemplaar te kopen – het wordt een beperkte oplage!

Mocht je niet kunnen – geef dan in ieder geval nog je adreswijzigingen door aan de Stichting!

Voor vragen kun je terecht bij de BREUC 2025, dit zijn Saskia, Bart, Paul, Maarten, Peter en Geordi. Zegt het voort!

Balder kent meer tradities dan ze ooit leden heeft gehad. Er werd vroeger wel gezegd dat 4 jaren Balderlidmaatschap nodig voordat je alle Balder-tradities kent. Balder is tegenwoordig misschien iets minder ingewikkeld – maar deze reflectie van het Rijke Roomse Leven is toch een mooi stukje historie.

De meeste Baldertradities ontstaan toevallig, in een creatieve inval – meestal tijdens een van de vele vergaderingen. Maar sommige tradities zijn nog ouder dan Balder. Daarvan is het ‘ Rondom Hugo’ het belangrijkste voorbeeld. Hieronder de samenvatting uit “Wekelijks 2 uren”, het lustrumboek van Balder.

Het Rondom Hugo is voor zover we weten voor het laatst uitgevoerd in 2014. Bij gelegenheid dat een Balderiaan niet in Delft studeerde is het bij uitzondering ook uitgevoerd in Leiden of elders.

De bakfiets (ter vervanging van de koets) in de achtergrond en een set Balderianen, deels gehuld in jacquet in 1998.

Delftse burgers stelden het Balderiaanse gezang niet altijd op prijs (1998). In dit geval was de bakfiets ook over enkele wegversperringen heengetild. Na een goed gesprek met het bevoegd gezag mochten we toch door naar de markt. De burgerlijke stoel-met-de-oren staat op de bakfiets. Let ook op details zoals de rood-gele sokken van de secretaris.

Luidkeels door de straten van Delft!